Συχνά, τόσο στη δουλειά μου όσο και στην προσωπική μου καθημερινότητα, παρατηρώ μια κοινή εσωτερική πίεση: να προλάβουμε, να κάνουμε, να αποδώσουμε, να είμαστε χρήσιμοι, παραγωγικοί και επιτυχημένοι!
Αυτό το διαρκές «τρέξιμο» δεν είναι μόνο σωματικό — είναι και ψυχικό. Πολλοί άνθρωποι αισθάνονται πως πρέπει να αποδείξουν την αξία τους μέσα από το πόσα κάνουν, πόσο καταφέρνουν και πώς αξιοποιούν κάθε λεπτό της ημέρας τους. Η ξεκούραση, η αμφιβολία, το λάθος ή η καθυστέρηση βιώνονται ως απειλές, όχι ως φυσικά κομμάτια της ζωής.
Ζούμε σε έναν κόσμο που συχνά συνδέει την ανθρώπινη αξία με την παραγωγικότητα.
Μηνύματα όπως:
«Μην χάνεις χρόνο»
«Όσο περισσότερο κάνεις, τόσο πιο πολύ αξίζεις»
«Αν δεν πετύχεις, δεν προσπάθησες αρκετά»
…μας ωθούν να κινούμαστε με ρυθμούς εξαντλητικούς, με έναν εσωτερικό κριτή που δεν ικανοποιείται ποτέ και με τίποτα.
Και όταν δεν αποδίδουμε «αρκετά»; Νιώθουμε ενοχές. Αμφισβητούμε τον εαυτό μας και αναρωτιόμαστε αν αξίζουμε.
Τα όνειρα και η “χρησιμότητα”
Μέσα σε αυτό το κλίμα, τα όνειρα και οι επιθυμίες μας αξιολογούνται με βάση τη χρησιμότητά τους. Αν δεν φέρνουν χρήματα, προβολή ή απτό αποτέλεσμα, συχνά απορρίπτονται. Έτσι, απομακρυνόμαστε από δημιουργικές, αυθεντικές πλευρές του εαυτού μας. Μαθαίνουμε να τις φιμώνουμε στο όνομα της “λογικής” ή της “παραγωγικότητας”. Και έτσι, χωρίς να το καταλάβουμε, ο εαυτός μας γίνεται έργο.
Και εμείς, εργάτες που παλεύουν να τον τελειοποιήσουν.
Πώς επηρεάζει την ψυχική υγεία;
Όταν ζούμε με την πεποίθηση ότι η αξία μας εξαρτάται από το πόσο κάνουμε:
Δυσκολευόμαστε να ξεκουραστούμε χωρίς τύψεις
Φοβόμαστε την αποτυχία σαν να απειλεί την ταυτότητά μας
Δεν μας «επιτρέπεται» να σταματήσουμε, ακόμα κι όταν το έχουμε ανάγκη
Εξαντλούμαστε και χάνουμε την επαφή με το νόημα
Αυτή η συνεχής πίεση μπορεί να οδηγήσει σε:
Άγχος
Τελειοθηρία
Burnout
Αίσθηση κενού, ακόμα και μέσα στην «επιτυχία»
Ξαναορίζοντας την αξία
Η ανθρώπινη αξία δεν είναι κάτι που πρέπει να αποδεικνύεται.
Δεν εξαρτάται από το αν σήμερα «πρόλαβες» ή «πέτυχες».
Η αξία μας είναι έμφυτη. Δεν είναι ένα project. Μπορείς να υπάρξεις, να αναπνεύσεις, να ξεκουραστείς — και να συνεχίζεις να αξίζεις.
Αντί να αναρωτιόμαστε:
«Τι πρέπει να πετύχω για να αξίζω;»
Ας τολμήσουμε να ρωτήσουμε:
«Τι θα έκανα, αν δεν χρειαζόταν να αποδείξω τίποτα σε κανέναν;»
“Τι χρειάζομαι πραγματικά αυτή τη στιγμή;”